13 نکته اساسی برای والدین جهت مدیریت ترس کودکان
بهترین زمان برای کنترل این مشکل، سنین کودکی است برای مدیریت ترس فرزند خود به این نکته ها دقت کنید:
۱. از دید معمول کودکان، ترس امری نامطلوب است؛ از این رو تحقیر، سرزنش، خندیدن، مسخره کردن و خجالت دادن کودک در تنهایی و در جمع برای ترس او سبب می شود اعتماد به نفس کودک به مرور کاهش بیابد، و افزون بر ترس، به این مسئله نیز گرفتار شود.
همدلی هوشمندانه با هراس کودک و تحقیر نکردن او بهترین راه کار است و باید به دنبال شناسایی علل ترس و کنترل آنها باشید.
٢. تخیل قوی برخی کودکان عامل بسیار مهمی در ترسیدن آنهاست.
گاهی لازم است دیدن فیلمهای تخیلی را برای کودک محدود کنید.
این فیلم ها می تواند زمینه ساز ترس بیشتری در فرزند شما باشد.
٣. برای نترسیدن فرزند خود بیش از حد به او احساس ایمنی ندهید.
تکرار بی رویه این نکته که (این چیزا که ترس نداره) می تواند توجه کودک را بیش از حد نسبت به یک مسئله حساس کند.
۴. ترس های کودک خود را به صورت مجزا مورد توجه قرار دهید.
روشن است که راه کار غلبه بر ترس از تاریکی، با راه کار غلبه بر ترس از سوسک یا …با هم متفاوت است.
۵ تلاشهای موفق کودک در غلبه بر ترسش را در جمع و حضور دیگران تحسین کنید.
۶. میان ترس و اعتماد به نفس رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد و اصلا یکی از علل مهم ترس در برخی از کودکان پایین بودن میزان اعتماد به نفس آنهاست.
کودکی که اعتماد به نفس پایین دارد، خود را ناتوان از رویارویی با موقعیت های اندکی دشوار یاسخت می پندارد.
پس در موقعیتهای عادی به فرزندتان کارهایی واگذار کنید که از عهده اش برمی آید، ولی اندکی برایش مشکل است.
برای مثال: به کودک سه یا چهارساله، به جای دادن یک لیوان برای بردن بر سر سفره که احساس خواهد کرد، یک تکلیف ساده است، چند پشقاب بدهید تا حس کند یک تکلیف سخت دارد.
این کار، حس توانمندی را در او تقویت می نماید و به مرور، پشتوانه لازم برای غلبه بر ترسهایش را می یابد.
پیشنهاد مطالعه: چگونه حس اعتماد به نفس را در کودکان برای روز اول مدرسه افزایش دهیم ؟
۷. اگر قرار است فرزندتان در موقعیت ترسناکی قرار بگیرد پیش از رویارویی با موقعیت به او آمادگی دهید.
برای مثال اگر از دکتر میترسد، از قبل با خریدن وسایل اسباب بازی پزشکی و دکتر بازی، او را برای حضور در درمانگاه یا مطب دکتر آماده کنید.
۸ فرزندتان را بیش از حد نسبت به خطرات غیرواقعی دنیای اطرافش نترسانید.
۹. تغذیه فرزند خود را تقویت کنید.
۱۰. مانند والدین کودکان مضطربی نباشید که وقتی حالشان خوب است با فرزند مضطرب خود و ترسهای او خوب رفتار می کنند.
و وقتی حالشان نامساعد است، با او و ترسهایش بدرفتاری می کنند.
۱۱. کمال گرا نباشید و انتظار نداشته باشید که فرزندتان اصلا نترسد تابعد از آن او را تشویق کنید. هر رفتار کوچکی را که نشانگر شجاعت اوست، تشویق کنید حتی اگر در آن لحظه حواس خود کودک به رفتار درستش نبوده باشد.
۱۲. اگر برای نترسیدن کودک پاداش قرار دادید، این پاداش باید برای او معنادار باشد؛ یعنی اگر پاداشی به نترسیدن کودک بدهید که بداند اگر این کار را هم نمی کرد میگرفت و یا این که آن پاداش از نظر او ارزش نداشت، برای او دیگر نقش مشوق را نخواهد داشت.
از تحسین اجتماعی و کلامی در قالب عبارت های مختلف نیز غافل نباشید و فقط به پاداشهای مادی بسنده نکنید.
۱۳. تکنیک (تن آرامی) را به فرزند خود بیاموزید. سپس از او بخواهید روزی دو سه بار در موقعیتهای عادی این تمرین را تکرار کند.
در نهایت بخواهید زمانی که روی این تمرین کاملا مسلط شد، در زمانهای بروز ترس و اضطراب این تمرین را به کار بگیرد.
اصل این تمرین بر این اساس است که بدن نیز روی فکر تأثیر دارد و زمانی که بدن آسایش بیابد، فکر هم به سمت یافتن راحتی و آسودگی جهت داده میشود. اصل تن آرامی روی تنفس عمیق شکمی و شل و سفت کردن بدن است.
به کودکتان بگویید با بینی هوا را ۳ تا ۴ ثانیه داخل شکم کند به گونه ای که انگار شکمش چاق می شود. سپس ۵ ثانیه هوا را در داخل بدن نگاه دارد انگار که دارد هوا را به همه جاهای بدنش می فرستد.
در آخر به مدت ۵ تا ۷ ثانیه هوا را از طریق دهان به آرامی خارج کند.
بعد از تسلط روی دم و بازدم، در هنگام حبس هوا در قفسه سینه بدن را به صورت کلی (تمام اعضای بدن) یا به صورت عضوی (در هر بار تنفس عمیق یک عضو) سفت و سپس با بازدم شل و رهاسازد.
این کار آرامش جسمی و روانی شخص را افزایش می دهد.
یادآوری این نکته مفید است که یکی از شایع ترین ترسهای کودکان، ترس از تاریکی است؛ اگر کودک شما چنین مشکلی دارد او را سرزنش و مسخره نکنید نخست از او بخواهید با زبان خود برای شما دلیل ترسش را توضيح دهد.
فهمیدن درست و دقیق دلیل ترس کودک نیمی از درمان است و بهترین شیوه نیز شنیدن از زبان خود اوست.
اگر لازم شد برای فرزند پیش دبستانی خود در این موضوع قصه های ی بسازید.
برای مثال از خرگوش کوچولویی بگویید که از تاریکی میترسید و به همین دلیل پیش لاک پشت دانا رفت و دلیل ترسش را این گونه گفت که …
با این حال برای غلبه بر تاریکی می توان با کودک در اتاقی تاریک بنشینید و زیر نور شمع چای یا غذا میل کنید.
در اتاق نیمه تاریک و سپس تاریک، با هیاهو و سروصدا
بازی کنید تا به مرور کودک به تاریکی عادت کند.
بازی های مختلف مثل قطاری بازی ، گرگم به هوا، این چیزا از چی ساخته شده ،… می تواند مناسب باشد.
اتاق را بررسی کنید که در آن وسایل و اسبابی که در تاریکی می تواند سبب ترس او شود، وجود نداشته باشد.